Chinese uitvaart

Chinese uitvaart

Chinese uitvaart
Author: Marina Stobbelaar-Vonk , uitvaartexpert • Update: 4 januari 2024

In Nederland is een flinke Chinese gemeenschap, volgens cijfers van het CBS 80.000 (in 2011). De afkomst van deze Chinezen is heel divers. Veel van hen komen uit Suriname of de Antillen, maar ook uit de Volksrepubliek China, Taiwan, Hongkong, Vietnam en andere Aziatische landen zijn Chinezen naar Nederland gekomen. De drie bekendste religieuze stromingen zijn het confucianisme, het taoïsme en het boeddhisme. Ook belijden veel Chinezen het christelijke geloof, zowel protestants als katholiek.

Twee zielen per lichaam

Chinezen geloven dat in ieder lichaam twee zielen huizen. De spirituele ziel, de Hun-ziel genaamd, verlaat kort na het overlijden het lichaam om terug te keren naar de plaats van voor de geboorte. De andere ziel, de Po-ziel is verbonden met het lichaam en zal na het overlijden nog enige tijd in het lichaam blijven. Om te voorkomen dat de Po-ziel het lichaam te vroeg verlaat worden alle lichaamsopeningen van de overleden gedicht met stukjes jade. Ook wordt soms een mes op de borst van de overledene gelegd. Offers aan gaven zorgen ervoor dat de ziel het lichaam in vrede verlaat en de nabestaanden niet lastig zal vallen.

Voorouderverering

In de drie Chinese levensbeschouwingen spelen voorouders een belangrijke rol. Bij een overledene staat naast een foto van hem of haar ook een lijst met namen van de voorouders op het huisaltaar. Chinezen geloven dat de voorouders macht hebben over de overledene. De ideale tijd en plaats voor de begrafenis is ook afhankelijk van de voorouders. Een Feng Shui meester of een boeddhistische monnik of priester wordt vaak ingeschakeld om de juiste tijd en plaats te bepalen.

Geestengeld

Chinezen wensen de overledene rijkdom en welvaart toe in de andere wereld. Daarom worden tijdens rituelen voorafgaand aan de uitvaart grote hoeveelheden nepgeld verbrand, het zogenaamde ‘geestengeld’, samen met gelukbrengende symbolen zoals papieren lotusbloemen. Ook papieren modellen van alles wat men de overledene gunt worden verbrand. Dat kan bijvoorbeeld een auto zijn, een koelkast, een tv of zelfs een huis. In China zijn er speciale winkels waar deze modellen gekocht kunnen worden. Soms zijn het ware kunstwerken.

Chinese Uitvaart

Nog meer rituelen

De overleden wordt gewassen met bronwater en aangekleed. Vaak krijgt hij meerdere lagen kleding aan, zodat hij goed voorzien is voor de lange reis naar het hiernamaals. De haren worden gekamd, waarna de kam gebroken wordt. Alles wat in aanraking is geweest met het lijk wordt mee begraven. De oudste zoon van de overleden geeft hem een laatste maaltijd door rijst in zijn mond te strooien. Soms wordt een parel of een eenden- of ganzenei in zijn mond gelegd als symbool voor het opnieuw geboren worden. Een spiegel aan het voeteinde van de kist doet het lijken alsof er twee overledenen zijn. Daarmee wordt voorkomen dat er nog iemand doodgaat.

Na het aankleden van de overledene komt de familie kijken. Als daarna de kist gesloten wordt wenden zij zich af om te voorkomen dat de ziel van de overledene met hen meegaat. Na het sluiten van de kist eten de nabestaanden lange noedels, als symbool voor een lang en gezond leven.

De begrafenis

Daags voor de begrafenis kookt de familie het lievelingseten van de overledene. Dat wordt op tafel gezet en er wordt wierook bij verbrand. Alle lichten in huis gaan aan, zodat de geest afscheid kan nemen. Die lichten blijven branden tot na de begrafenis.

Chinezen begraven hun doden liefst op het tijdstip en de plaats zoals die door een Feng Shui meester of een boeddhistische monnik of priester bepaald zijn. Soms is de kist rond, om zo de overledene in de juiste richting te kunnen dragen. De familie is gekleed in het wit, de Chinese kleur van de rouw. Als de kist in het graf daalt wenden de aanwezigen zich af, wederom om te voorkomen dat geesten met hen meegaan. Er zal ook nooit een paraplu opgestoken worden, omdat de geesten daaronder kunnen schuilen. Tijdens de begrafenis wordt vuurwerk afgestoken om geesten te verjagen.